کاوش موضوع اسمز معکوس
صفحه اصلی
اسمز معکوس
اسمز معکوس یا اسمز وارونه (یا گذرندگی وارونه) (به انگلیسی: Reverse Osmosis) فرایند تصفیه آبی است که در آن از فشار برای معکوس نمودن جریان اسمزی آب از درون یک غشای نیمهتراوا برای تولید آب خالص و حذف یونها، مولکولها و ذرات بزرگتر حلشده در آب استفاده میشود. اگر یک غشای نیمهتراوا بین دو محلول آب خالص و آب ناخالص قرار گیرد آب به صورت طبیعی و تحت خاصیت اسمزی از غلظت پایینتر به غلظت بالاتر جریان مییابد. این پدیده تا هنگامی که پتانسیلهای شیمیایی دو طرف برابر گردند ادامه خواهد یافت. در حالت تعادل اختلاف فشار بین دو طرف غشا برابر اختلاف فشار اسمزی است. اگر فشاری برابر با اختلاف فشار اسمزی به محلول غلیظتر اعمال گردد جریان آب قطع خواهد شد. در صورتیکه فشار اعمال شده بیشتر از فشار اسمزی باشد، جهت جریان طبیعی آب، معکوس خواهد گردید.
این تکنولوژی در دستگاههای تصفیه آب خانگی نیز استفاده میشود.
در این روش آب با فشار از میان غشایی گذرانده میشود که نیترات و دیگر مواد معدنی و بسیاری از مواد شیمیایی و میکروارگانیسمها (عمدتاً باکتریها) را حذف میکند. نیم تا دو سوم آب پشت این غشا باقی میماند که به عنوان آب پسمانده (Concentrate) دور ریخته میشود. میتوان پسماند خروجی را مجدداً به سیستم بازگرداند تا در مصرف آب صرفهجویی شود. اگر پسآب خروجی که نیم تا دوسوم آب را تشکیل میدهد در یک سیکل چرخشی وارد شود میتوان راندمان سیستم را افزایش داد.
همچنین بهترین روش نمکزدایی از آبهای شور استفاده از فرایند گذرندگی وارونه میباشد، زیرا سیستم پیچیدهای نداشته و راهبری آن قابلیت کنترل بیشتری از دیگر روشها دارا میباشد و با توجه به توسعه روشهای پیشرفته تولید غشاهای پلیمری، بهکارگیری این روش، توجیه بیشتری دارد.
صنایع امروز برای تصفیه آب مورد استفاده در بخشهای تولید بخار و فرایند خود از سیستم گذرندگی وارونه به فراوانی استفاده میکنند. اساس کار این دستگاهها بر عبور مولکولهای غیر یونی مثل آب از یک غشاء با روزنههای بسیار ریز بنا شدهاست. این غشاءها به صورتی ساخته شدهاند که مولکولهای خنثی را به آسانی از خود عبور میدهند. به همین دلیل آب ورودی به سیستم، که دارای املاح مختلف است به آب تقریباً خالص تبدیل میگردد. در سیستم گذرندگی وارون، جریان ورودی یا خوراک (Feed) به دو جریان آب تصفیهشده (Permeate) و پساب غلیظ (Concentrate) یا (Brine) تبدیل میشود. سیستم گذرندگی وارونه که به واسطه فیلتری که به آن ممبران یا غشاء گفته میشود عملیات جداسازی مولکول را انجام میدهد. به این صورت که غشاء یا لایههای به هم تابیده شده به دور یک لوله استوانهای که بیشتر از جنس پلاستیک است با روزنههایی که اندازه آنها از یک ده هزارم میکرون کوچکتر هستند آلایندههای آب را جداسازی میکند. این آلایندههای آب شامل نیترات، انگل، باکتری، قارچ، سموم کشاورزی، نمک و دیگر املاح محلول آلودهکننده میباشند.... بیشتر در ویکی پدیا